SGPC is not Sarbat Khalsa

SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI „srbq Kwlsw‟ nhIN hY

SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI, gurduAwirAW dIAW iemwrqW Aqy jwiedwdW dw pRbMD krn vwsqy cuxI jWdI hY

bIqy idn pRDwn SomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ny ikhw sI ik “SomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI” is`K pMQ dw „srbq Kwlsw‟ hY[ ieh inrI g`p hY[SomxI kmytI qW pMQ dy qIjy ih`sy dI vI numwieMdgI nhIN krdI[

1995 ivc jd SomxI kmytI ny AMimRqsr ivc „vrlf is`K knvYnSn kIqI sI qW mYN ies kwn&rMs vwsqy ilKy iek pypr ilK ky ByijAw sI; ijs nUM pRo. divMdr isMG cMfIgVH ny aus kwn&rMs ivc piVAw sI[ mYN aus pypr ivc dunIAW Br dy is`KW dy numwieMidAW dI iek “vrlf is`K pwrlImYNt” kwiem krn dw suJwA ilK ByijAw sI Aqy ies vwsqy iek FWcw vI pyS kIqw[ Akwl q^q dy swbkw AYkitMg muK syvwdwr mnjIq isMG ny ies suJwA nUM, Gwg-soc nwl hweIjYk kr ky, “vrlf is`K kONsl” bxw ky ies nUM AwpxI jybH ivc pwaux dI koiSS kIqI[ mnjIq isMG dI ies „qy p`kw kbzw krn dI soc ies “vrlf is`K kONsl” dI jMmidAW hI hoeI mOq dw kwrn bxI[ auN\

“vrlf is`K kONsl” dy PylH hox ip`Cy, jQydwr tOhVw dw aus dI AwpxI suprImysI ^qm hox dw ^dSw vI sI[ s`c hI hY ik auh (jW koeI hor pRDwn) Awpxy mukwbly ivc iek “jvwn sONkx” nUM ikvyN brdwSq kr skdw hY?

meI 2000 ivc iPr mYN ies nUM AwpxI ikqwb „Akwl q^q swihb‟ ivc hor vI q&sIl nwl pyS kIqw sI qy ies dw iek FWcw vI suJwieAw sI[ mYN ieh ikqwb 24 meI 2000 dy idn Akwl q^q swihb „qy joigMdr isMG vydWqI qy bIbI ikrnjoq kOr dI mOjUdgI ivc rlIz kIqI sI[ iPr 2005 dI AYfISn ivc mYN ies nUM hor vDyry q&sIl nwl ibAwn kIqw sI[ pr, n`by &I sdI is`K lifriSp qW ikqwbW jW irswly pVHdI hI nhIN, ies kr ky iksy cODrI ny koeI jvwby-Aml (rIAYkSn) nhIN idKwieAw sI[ ieh vI ho skdw hY ik ienHW nUM aus nukqy dI smJ hI nw AweI hovy[ jQydwr gurcrn isMG tOhVw ny vI ieh ikqwb pVHI sI qy audoN ies dI r`jvIN qwrI& vI kIqI sI audoN auh pRDwngI qoN l~iQAw hoieAw sI[ pr, 2003 ivc bwdl nwl smJOqy mgroN aus dI bolI bdl geI sI[ ^Yr hux auh ies dunIAW ivc nhIN hY[ pr Aj vI, 2014 ivc vI, ieh mslw auvyN hI mOjUd hY[ 2005 ivc cMfIgVH dI do drjn swbkw A&srW qy aunHW dy swQIAW dI iek jmwq „ieMstIicaUt Aw& is`K st`fIz‟ ny „eypYks bwfI‟ bxwaux dw AYkSn SurU kIqw pr aunHW dw inSwnw pMQk pwrlImYNt nhIN sI auh qW iek AijhI jmwq cwhuMdy sn ijs ivc aunHW dy iqMn-cwr mYNbr (fw. KVk isMG qy iek-do hor) zrUr Aw jwx[ so, aunHW dy ies nwtk iv`coN kuJ vI nhIN sI inklxw qy nw hI inkilAw[ iksy ny vI aunHW dI hwmI nhIN BrI; so do kU vwr ^brW Cpx mgroN aus dw vI Bog pY igAw[

ij`QoN qk is`K pMQ dI eypYks bwfI (aus dw nW „vrlf is`K pwrlImYNt‟ hovy jW kuJ hor) dw svwl hY, hr sMjIdw is`K mihsUs krdw hY ik ies qoN ibnw kOm dw Blw nhIN ho skdw[ ies vkq keI Adwry Awpxy Awp nUM pMQ dw numwieMdw hox dwAvw krdy hn; pr ienHW ivcoN koeI vI smu`cy pMQ dw   numwieMdw nhIN AKvw skdw[

1.Akwl q^q swihb is`K pMQ dw isDWqk q^q hY[ ieh duinAwvI q^q nhIN[ ies dI iemwrq Akwl q^q nhIN hY[ Akwl q^q iek isDWq hY; &ls&w hY[ &ls&y dw koeI jQydwr jW muKI nhIN ho skdw[ ies vkq Akwl q^q dw pujwrI vI bihs dw mOjUA bxw idqw igAw hY[ auh pujwrI/gRMQI “jQydwr” vI bx igAw hY qy „po‟p vI Aqy iek qrHW nwl guru vI (Swied guru qoN vI vD)[ Awm is`KW vwsqy auh Twxydwr qy haUAw bixAw hoieAw hY[pr, AslIAq ieh hY ik auh „SRomxI kmytI „qy kwbz DVy dI kTpuqlI‟, SRomxI kmytI dy hwkm dw iek „mulwzm‟ qy „iek sInIAr pujwrI‟ (ijs nUM jd mrzI k`iFAw jw skdw hY) hY[ jdoN vI SRomxI kmytI dy pRDwn dw idl kry aus nUM vrq lYNdw hY[ aus dI eynI vI AOkwq nhIN ik SRomxI kmytI dy pRDwn jW bwdl AkwlI dl dy pRDwn dy i^lw& iek A`Kr bolx dw su&nw vI lY sky[

Akwl q^q kwbz DVy dI jwiedwd bixAw jwpdw hY[ ies dw muK syvwdwr isr& kwbz DVy dy ihqW dw rKvwlw hY[ auh Awpxy „AwkwvW‟ (mwlkW) dIAW ^wihSW muqwibk AKOqI-hukmnwmy jwrI krdw hY qy ies qy muhr lwaux vwsqy cwr hor gRMQIAW dw “AMgUTw” luAw lYNdw hY[ ienHW swry gRMQIAW dI nwmzdgI (qy brKwsqgI) SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dy pRDwn dI injI mrzI nwl huMdI hY[ pr jy SRomxI AkwlI dl dw „mwlk‟ (pRkwS isMG bwdl) aus nwl nwrwz ho jwvy qW aus pujwrI nUM, sxy pRDwn dy, iek sYikMt ivc htwieAw jw skdw hY[ AKOqI jQydwr isr& gRMQIAW ivcoN hI lg skdy hn (Xwin ik auh „supr-gRMQI‟ hn)[ Akwl q^q dy &ls&y dw jy ieh „ryp‟ nhIN qW hor kI hY? auN\ qW A`j SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI vI ies vkq iek S^s (Xwin bwdl) dy rihmo-krm „qy hY[

is`KW dy Dwrimk msilAW vwsqy pihlW „Dwrimk slwhkwr kmytI‟ huMdI sI[ ies ivc Dwrimk ivdvwn mYNbr hoieAw krdy sI[ pMQ dy Dwrimk qy isDWqk msly ies ivc ivcwry jWdy sn qy ies dy &YsilAW nUM pMQ „qy lwgU kIqw jWdw sI[ hux auh kmytI kwZzW ivc qW Swied kwiem hovy pr aus dw rol Ax-AYlwny qOr „qy ^qm kIqw qy pujwrIAW dy hvwly kIqw jw cukw hY[

2) SRomxI AkwlI dl is`KW dI QW pMjwbIAW dI iek isAwsI pwrtI bxw idqw igAw hY [ ies ny is`KW dy Dwrimk msilAW nUM AwpxI zd ivcoN bwhr k`F idqw hY; hW votW vyly ieh AKOqI „pMQk pwrtI‟ bx jWdI hY[ hux tkswlI qy sMjIdw is`K ies nUM pMQk jQybMdI nhIN mMndy[ auN\ ieh pwrtI hux pMjwbI pwrtI vI nhIN blik iek ikswn pwrtI bx cukI hY (ieh v`KrI g`l hY ik ies dw AjMfw ikswnW dw vI kuJ nhIN suAwrdw, blik isr& iek t`br dw &wiedw hI socdw hY)[ so, ieh qW kWgrs qy Bwjpw vWg hkUmq vwsqy lVn vwlI iek Awm pwrtI hY; ieh iek isMfIkyt, iek isAwsI-mw&IAw gru`p hI rih geI hY)[

3) SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dI invyklI hsqI vI ^qm hoeI ids rhI hY Aqy ieh kmytI kwbz DVy dI iek XUint bxw idqI geI hY[ auN\ vI SRomxI kmytI dy mYNbrW dw keoI rol nhIN hY[ auh swl ivc do vwr: mwrc ivc bjt pws krn qy nvMbr ivc pRDwn dI cox krn vwsqy mIitMg ivc bulwey jWdy hn Aqy ienHW mIitMgW ivc vI aunHW nUM bolx dw h`k nhIN huMdw[ hW, ienHW do mIitMgW ivc iksy ivdvwn dy jW iksy sk`qr dy bxwey mqy zrUr pws kr id`qy jWdy hn[ so, SRomxI kmytI iek fYkorySn pIs qoN isvw kuJ vI nhIN hY[

4) pMjwboN bwhr dy is`K: SRomxI kmytI Aqy SromxI AkwlI dl (^ws kr ky bwdl DVw) dy rol qoN pMjwboN bwhr dy is`K burI qrHW inrws ho cuky hn[ auh mihsUs krdy hn ik AkwlI dl aunHW vwsqy zrw-mwsw vI nhIN socdw[ auh smJdy hn ik aunHW dIAW „votW dI qwkq‟ nUM vyc ky pMjwb dy kuJ AkwlI AwgU zwqI &wiedw auTwauNdy hn[ sMn 2000 ivc auDm isMG ngr dy msly „qy ijvyN bwdl AkwlI dl ny XU.pI qy auqrwKMf dy is`KW nwl ZdwrI kIqI sI auh iksy qoN Bu`lI hoeI nhIN[ id`lI dy is`KW dI jo AxdyKI AkwlIAW ny kIqI sI; aunHW ny ies dy jvwb ivc 2004 ivc, 1984 jUn qy nvMbr Aqy 1992 qoN 1995 ivckwr hzwrW is`KW dw kqlyAwm krn vwlI, kWgrs pwrtI nUM votW pw ky qy ijqw ky AkwlI dl bwdl dy i^lw& Awpxw pRotYst SryAwm zwihr kIqw sI[ BwvyN aunHW ny ieh kr ky cMgw nhIN kIqw pr hux hwl ieh hY ik pMjwboN bwhr dy is`K AkwlI pwrtI nUM pMQ dI sWJI numwieMdw pwrtI nhIN mMndy [

5) ivdySI is`K, SRomxI kmytI Aqy AkwlI dl: ies vkq is`KW dw iek bVw v`fw ih`sw ieMglYNf, knyfw, AmrIkw, XUrp, &wr-eIst qy keI hor mulkW ivc rih irhw hY[ ieMglYNf ivc 5 l`K, AmrIkw ivc 6 l`K, knyfw ivc 7 l`K is`K, ietlI ivc fyF 2 l`K, Xwin swrI dunIAW ivc qkrIbn 25 qoN 30 l`K dy krIb is`K vsdy hn[ ienHW mulkW dy is`KW dy bVy v`fy Dwrimk msly hn jo isr& qy isr& ies kr ky hn ikauN ik auh kysDwrI jW pwhulIey is`K hn[ SromxI AkwlI dl jW SromxI gurduAwrw pRbMDk kmytI jW iksy vI jmwq (jo Awpxy Awp nUM pMQ dI vwihd, ie`ko-iek, jmwq smJdIAW hn) ny kysW, dsqwr jW is`KW dy Dwrimk jW hor msilAW bwry kdy koeI zrw-mwsw mddvI nhIN kIqI; koeI rol vI Adw nhIN kIqw; hW pMjwbI A^bwrW ivc iek A`D ibAwn dy ky idKwvy dI rsmI kwrvweI kr ky KwnwpUrqI kr leI jWdI hY[

(6) is`KI dy i^lw& swizSW: is`K Drm qy is`K &ls&y bwry v`K-v`K AMsr (mklwaUf dy swQI eIsweI imSnrI qy aunHW dw tolw, i&rkU ihMdU, muslmwn ilKwrI, kUky (nwmDwrI), inrMkwrI, rwDw suAwmI, sOdw swD, fyrydwr, swD, Awr.AYs.AYs., ivSv ihMdU pRISd, iSv sYnw qy keI hor) swijSW kr rhy hn[ ienHW vloN is`K qvwrI^ bwry DVw DV swijSI iltrycr CwipAw irhw hY[ pr, AkwlI dl qy SromxI gurduAwrw pRbMDk kmytI „kuMBkrn dI nINd‟ su`qy pey hn[SromxI kmytI v`loN is`K qvwrI^, is`K Drm qy is`K &ls&y bwry shI ikqwbW, trYkt qy hor iltrycr jW qW Cp hI nhIN irhw qy jo Cp irhw hY auh bhuq hI GtIAw p`Dr dw hY ikauN ik AkwlI AwgU ivdvwnW nwl isr& n&rq krdy hn qy koeI vI shI ivdvwn AkwlI dl jW SRomxI kmytI nwl iml ky kMm krn vwsqy iqAwr nhIN hY[ SromxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dIAW bhuqIAW pblIkySnz smyN dIAW hwxI nhIN hn[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dw vY~b sweIt qy ieMtrnY~t syvwvW bymwAnw hn qy Drm pRcwr kmytI isr& iek ic`tw hwQI hY[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dw „is`K ihstrI rIsrc borf‟ qkrIbn

^qm ho cukw hY[ is`K rY&rYNs lwiebryrI nUM ieh Awpxy BweIvwlW (bI. jy. pI.) dy id`lI dy q^q „qy hox dy bwvjUd vwips nhIN lY sky[

ies swrI surqy hwl ivc ieh kihxw ik SromxI gurduAwrw pRbMDk kmytI “srbq Kwlsw” hY jW ieh is`K pMQ dI “suprIm bwfI” hY, au~kw hI Zlq, bydlIlw qy bybuinAwd hY[ AjokI hwlq ivc, SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI nUM pMQ dw srbq Kwlsw qW kI “swry pMQ dI numwieMdw jmwq” jW “shI AkwlI” vI nhIN ikhw jw skdw ikauN ik:

(1) SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ivc is`KW dy bhuq swry ih`isAW dI numwieMdgI Swiml nhIN hY [ pMjwb, hirAwxw, ihmWcl, cMfIgVH qoN bwhr dy is`KW nUM SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ivc numwieMdgI aukw hI hwisl nhIN hY[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ivc nwmzd 15 mYNbrW ivcoN A`T-ds bwhr dy huMdy hn pr ies nUM aunHW ielwikAW dI numwieMdgI nhIN mMinAw jw skdw[ ieh qW aunHW ielwikAW ivcoN kwbz DVy dy XwrW dI koAwpSn hY, hor kuJ nhIN hY[ au\ ieh igxqI vI bhuq QoVHI hY ikauNik ienHW sUibAW ivc is`KW dI AwbwdI pMjwb dI is`K AwbwdI dw 20 qoN 25% hY[ dUjy l&zW ivc SRomxI gurduAwrw pRbMDk pMjwboN bwhr dy 40-50 l`K is`KW dI numwieMdgI nhIN krdI[ hux qW hirAwxw vI ies iv`coN vKrw ho cukw hY qy ieh isr& pMjwb dy is`KW dy iek ih`sy dI numwieMdgI krn dw kuJ dwAvw kr skdI hY[

(2) SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI vwsqy cuxy jwx vwly mYNbrW dI koeI Gto-Gt Dwrimk Xogqw nhIN hY[ aunHW ivcoN bhuqy is`K Drm, is`K &ls&y, is`K klcr bwry nw qW jwxdy hn qy nw hI sMjIdw is`K hn[ hYrwnI dI gl qW ieh hY ik aunHW ivcoN bhuq swry pwhulIey vI nhIN hn[ aunHW dy b`cy piqq hn qy aunHW dy GrW ivc is`KI jIvn nhIN jIivAw jWdw[ aunHW ivcoN bhuqy isAwsI pwrtIAW, ibrwdrI, DiVAW kwrn, pYsy jW Srwb vMf ky jW hor A-is`K qrIikAW nwl cuxy jWdy hn[ 5000 votW hwisl krn vwlw qW SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dw mYNbr hY pr 4999 votW hwisl krn vwlw nhIN hY[ Xwin SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ivc aunHW 4999 is`KW dI numwieMdgI nhIN hY[ iPr SRomxI kmytI vwsqy bhuq swry is`K votW hI nhIN bxwauNdy[ 2011 dIAW coxW ivc Asl votW isr& 15 l`K (hirAwxw dIAW votW smyq) bxIAW sn qy bwkI 20 l`K jwAlI sn[ so, mOjUdw SRomxI kmytI jwAlI votW dI numwieMdgI krdI hY[

(3) SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ivc pMQ dIAW bhuq swrIAW jQybMdIAW dy numwieMdy Swiml nhIN hn: (imswl vjoN): bwdl AkwlI dl qoN ielwvw dUjy AkwlI dl, cI& Kwlsw dIvwn, isMG sBwvW, is`K XUQ jQybMdIAW, AKMf kIrqnI jQw, is`K imSnrI jQybMdIAW, rwmgVHIAw ibrwdrI, guru

swihb vyly sB qoN vD ShIdIAW dyx vwly rwjpUq ^wndwn, AwhlUvwlIAw ibrwdrI, lubwxw ibrwdrI, kMboj ibrwdrI, isklIgr vxjwrw ibrwdrI, mzhbI is`K (rIzrv sItW ivcoN „rMgrytw‟ ibrwdrI coN Awm qOr „qy koeI nhIN huMdw) ibrwdrIAW vZYrw[ mMinAw ik SromxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ivc jQybMdIAW dy ADwr qy coxW nhIN ho skdIAW pr „srbq Kwlsw‟ jW „vrlf is`K pwrlImYNt‟ „qy AijhI koeI pwbMdI nhIN lg skdI[ aus ivc aupr izkr kIqw pMQ dw qkrIbn hr ih`sw numwieMdgI hwisl kr skdw hYy[

4) is`K ivdvwn votW dy isAwsI isstm ivc ih`sw lYx vwsqy iqAwr nhIN[ ies kr ky aunHW ivcoN koeI vI ies SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dw mYNbr nhIN qy nw hI kdy hovygw ikauN ik auh ielYkSn lVngy hI nhIN[ drAsl SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dI mOjUdw lIfriSp is`K ivdvwnW nUM nwl nhIN rKxw cwhuMdI[ A`vl qW koeI is`K ivdvwn SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dy nyVy AwayuNdw hI nhIN pr koeI jzbwqI qy isrVI is`K ivdvwn pMQ dI syvw dI ^wihS nwl Aw hI jwvy qW kmytI dy cODrI bwkI swry kMm C`f ky ays ivdvwn dy i^lw& morcw lw dyNdy hn[

5) SRomxI kmytI „gurduAwirAW dI pRbMDk kmytI‟ hY; ies isr& gurduAwrw pRbMD vwsqy bxI hY[ies nuM pMQ dy msilAW dy ivcwr krn jW h`l krn vwsqy nhIN cuixAw jWdw[ ies dIAW coxW ijs qrIky nwl huMdIAW hn, auh is`K qrIkw nhIN hY; aus ivc DVw, ielwkw, ibrwdrI dy ADwr „qy Aqy nSy qy pYsy vMf hy Aqy jwAlI votW puAw ky cox huMdI hY[ iPr SRomxI kmytI ivc isr& iek DVy dI hkUmq hY qy ie`Qy ivroDI jW v`Kry ivcwrW dI koeI QW nhIN hY[ s`c qW ieh hY ik ieh isr& iek t`br dI hkUmq hY, Aqy, ieh isr& iek t`br dy ihqW dI numwieMdgI krdI hY[ SRomxI kmytI dy inzwm ivc aus iek t`br qy aus dI pwrtI qoN ielwvw iksy dI suxI qk nhIN jWdI; ies kr ky ieh pMQ dI numwieMdw jmwq qW kIh, drAsl ieh iek pMQk jmwq, pMQk jQybMdI vI nhIN; ies isr& iek t`br dI gurduAwirAW dIAW „jwiedwdW sMBwlU kmytI‟ hY[SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI ies „qy kwbz bwdl dI jwgIr qoN isvw kuJ vI nhIN rih geI[ hux SRomxI kmytI dw rol ieh gurduAwirAW dIAW iblifMgW, lMgr, „AKMf‟ pwT, kVwh pRSwd, isropy dyx vZYrw Dwrimk rsmW inBwaux, Aqy, ies hyTly dUjy-qIjy drjy dy skUlW-kwljW dy „ieMqzwm‟ dw hI rih igAw hY[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI nUM is`K nOjvwnW Aqy is`KI dI drdnwk hwlq, is`KI dy Biv`K dw zrw-mwsw vI i&kr nhIN[ AijhI SRomxI kmytI nUM iksy qrHW vI Gto-Gt „srbq Kwlsw‟ qW nhIN ikhw jw skdw[

A`j pMQ nUM iek „srbq Kwlsw‟ jW “vrlf is`K pwrlImYNt” dI XkInn loV hY ijhVI pMjwb dy hI nhIN blik pMjwboN bwhr dy Aqy ivdySW ivc bYTy is`KW dy msilAW dy h`l vwsqy rol Adw kry; ijhVI is`KW dy kOmI Dwrimk qy isAwsI msilAW bwry ivcwrW kr ky pRogrwm aulIky[ ies ivc pMjwb dy nwl-nwl bwkI sUibAW dy 40-50 l`K is`KW dy numwieMdy, ivdySW dy 30 l`K qoN vD is`KW dy numwieMdy, is`KI nUM smripq is`K ivdvwn, is`K imSnrI, vK-vK ibrwdrIAW dy numwieMdy Swiml hox[ isr& ies nwl hI „srbq Kwlsw‟ dw &ls&w kuJ h`d qk Aml ivc Aw skygw[

(fw hrijMdr isMG idlgIr)