TheSikhs.org

ਅੱਜ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ (May 18)



18 meI

1922: bbr AkwlIAW dy i^lw& pihly muk`dmy ivc szwvW sucweIAW geIAW
20 &rvrI 1921 dy idn nwnkwxw swihb ivc 200 dy krIb is`KW dy kqlyAwm ny ij`Qy Awm is`KW ivc ros pYdw kIqw, au~Qy nOjvwnW, swbk ZdrI AwgUAW Aqy &OjIAW ivc zbrdsq roh vI pYdw kIqw[ hr pwsy crcw sI ik BwvyN zwhrw qOr qy nwnkwxw swihb dw kqlyAwm mhµq nrYx dws qy aus dy ikrwey dy guµifAW ny kIqw hY pr ies dI izµmydwr imstr ikµg (cI& kimSnr lwhOr), imstr krI (fI. sI. lwhOr), imstr bOirµg (suprfYNt sI.AweI.fI.) suµdr isµG mjITw, g`jx isµG luiDAwxw, krqwr isµG bydI, bsµq dws mwxk, bylw isµG ijAwx dI vI brwbr dI hY (srkwr hI nhIN AMgryz j`jW ny vI, fyF sO is`KW nUM qsIhy dy ky kql krn Aqy sVn vwly, mhMq nwrwiex dws dI mdd kIqI[ hor qW hor nrYx dws nUM jdoN iqhwV jylH id`lI ByijAw igAw qW aus nUM goirAW vwlI bYrk ivc r`iKAw igAw qy ‘ey’ klws dIAW shUlqW mwxdw irhw)[ ies swky mgroN kuJ KwVkU nOjvwn Awps ivc imly Aqy swky dy ienHW izµmydwr S^sW ƒ soDx (kql krn) dw mqw pws kIqw[ ies muihMm ivc mwstr moqw isMG, dlIp isµG (swDVw), ikSn isµG gVrwj (biVMg), qwrw isµG (TyTr), bylw isµG (GolIAw), qoqw isMG (ipSwvr), nrYx isµG (cwtIivµf), vqn isµG (knyfIAn) Swiml sn[ ies KwVkU jQy ny sB qoN pihlw AYkSn bOirµg dy kql dw cuixAw[ pr 23 meI 1921 ƒ ies muihµm ’qy inkly bylw isµG qy gµfw isµG ƒ swDU isµG (lwhOr) ny igR&qwr krvw id`qw[ mgroN gµfw isµG vwAdw muAw& gvwh bx igAw ijs kr ky cYNcl isµG knyfIAn (jµifAwlw), Twkr isµG (Byjovwl), cqr isµG (jyTUvwl), pRym isG gRµQI (cumwlw swihb), ibSn isµG (Syrpur, pitAwlw), swDU isµG sUhIAw vZYrw igR&qwr kIqy gey sn[ ies kys ivc qwrw isµG TyTr, qoqw isµG ipSwvr, bylw isµG GolIAw, nrYx isµG cwtIivµf, Amr isµG kot bwry ^wn, pRym isµG cumwlw dy i^lwP 8 nvµbr 1921 ƒ kys clwieAw igAw[

18 meI 1922 dy idn Adwlq ny bbr AkwlIAW v`loN bOirMg Aqy ikMg nUM kql krn dI swizS kys dw &Yslw kIqw; ies hyT qoqw isMG qy qwrw isMG TyTr nUM pMj-pMj swl, bylw isMG nUM cwr swl, cMcl isMG jMifAwlw nUM iek swl kYd dI szw suxweI geI[ gMfw isMG, jo vwAdw muAw& gvwh bixAw sI, aus nUM Aqy Amr isMG (kot b`fy), nYx isMG (cwtI ivMf), pRym isMG gRMQI nUM sbUqW dI Gwt dy nW ’qy brI kIqw igAw[ ies kys ivc mwstr moqw isMG, ikSn isMG gVgj, gurbcn isMG AMbwlw, vqn isMG kwhrI swhrI, Amr isMG id`lI, ibjlw isMG igR&qwr nhIN ho sky sn ies kr ky ieh swry BgOVy krwr id`qy gey[

1988: blYk QMfr AprySn dOrwn Aw^rI 46 bMdy vI h`Q KVy kr ky drbwr swihb ’coN bwhr Awey
9 meI qoN cl rhy blYk QMfr AprySn nW hyT drbwr swihb ‘qy &Oj qy puls dy hmly dOrwn A`j 19 meI 1988 dy idn AMdr bYTy Aw^rI 46 bMdy h`Q KVy kr ky bwhr Awey[ienHW ivc mlkIAq isµG Ajnwlw, inrvYr isµG vI Swiml sn[ ies kwrvweI nwl KwVkUAW dI swK bhuq kmzor hoeI[ pr ies dy bwvjUd surjIq isMG pYNtw (pu`qr svrn isMG, mUl vwsI C`jlv`FI, AMimRqsr, mgroN id`lI), DrmI &OjI kwrj isµG QWdy (pu`qr m`Kx isMG) qy b`gw isµG ny igR&qwrI dI bjwey swieAwnweIf Kw ky jwn dy id`qI[ kuJ hor KwVkUAW ny vI swieAwnweIf Kw ky jwn id`qI[ BwrqI tI.vI. ny ies swrI lVweI ƒ dunIAW Br ivc idKwieAw, ijs nwl KwVkUAW dI bhuq bdnwmI hoeI[ ies hmly ivc kul 36 KwVkU mwry gey sn (drAsl KwVkUAW ivc bhuq swry mYNbr ^uPIAw mihkmy dy Swiml ho cu`ky sn[ ieh g`l kwbly-izkr hY ik igR&qwr kIqy ienHW Aw^rI 46 bµidAW ivcoN iksy ’qy vI mukdmw nhIN sI clwieAw igAw)[ drAsl ieh swry pulIs dy ‘blYk kYtz’ sn ijnHW dw inSwnw KwVkUAW dI AgvweI sMBwl ky jW aunHW dy swry rwz jwx ky aunHW (KwVkUAW) dw s&wieAw krnw sI[

1988: KwVkUAW ny sqluj jmnw ilMk nihr bxw rhy 37 BeIey mzdUr mwr id`qy
drbwr swihb ’qy 9 qoN 19 meI 1988 qk c`ly blYk QMfr AprySn dy nW ’qy kIqy hmly dy jvwb ivc KwVkUAW ny keI AYkSn kIqy, ijnHW ivc 170 qoN vD bMdy mwry gey sn: ienHW kwrvweIAW ivc KrV kol mwry jwx vwly 37 BeIey vI Swiml sn[ 18 meI ƒ KwVkUAW dy iek gru`p ny KrV nyVy hirAwxy ƒ pwxI dyx vwsqy bxweI jw rhI sqluj jmnw ilMk nihr pu`tx vwly mzdUrW nUM nihr pu`txoN roikAw; jd auh nw ruky qW aunHW 37 ibhwrI BeIey mzdUrW nUM golIAW mwr id`qIAW geIAW[

1988: idlrwj isMG ib`tw lopoky nklI mukwbly ivc ShId
18 meI 1988 dy idn pMjwb pulIs ny idlrwj isMG ib`tw (pu`qr bwj isMG, vwsI lopoky, Ajnwlw, AMimRqsr) nUM nklI mukwbly ivc ShId kr id`qw[

1989: nvrUp isMG Kujwlw qy blivMdr isMG mwVI bu`cIAW nklI mukwbly ivc ShId
18 meI 1989 dy idn pMjwb pulIs ny nvrUp isMG aur& ib`tU mwlI (vwsI Kujwlw, gurdwspur) qy blivMdr isMG aur& golU (vwsI mwVI bu`cIAW, gurdwspur) nUM nklI mukwbly ivc ShId kr id`qw[

1991: gurnyk isMG lhUkw, Avqwr isMG mihmw pMforI, piv`qr isMG tu`to mwjrw, rivMdr isMG slokIAW, jsivMdr rwjo mwjrw nklI mukwbilAW ivc ShId
18 meI 1991 dy idn pMjwb pulIs ny gurnyk isMG (vwsI lhUkw, AMimRqsr), Avqwr isMG (vwsI mihmw pMforI), piv`qr isMG (vwsI tu`to mwjrw), rivMdr isMG aur& ibMdr (vwsI slokIAW), jsivMdr isMG aur& kwlw bbr (vwsI rwjo mwjrw) nUM nklI mukwbilAW ivc ShId kr id`qw[

1991: iqMn s`ky Brw nklI mukwbilAW ivc ShId kIqy
18 meI 1991 dy idn pMjwb pulIs ny iqMn s`ky BrwvW mnijMdr isMG j`j, prmjIq isMG pMmw qy Ajmyr isMG pDwn aur& surjIq isMG (iqMny s`ky Brw, vwsI AMimRqsr) nUM nklI mukwbilAW ivc ShId kr id`qw[

1991: prmjIq isMG m`lHIAW nklI mukwbly ivc ShId
18 meI 1991 dy idn puls ny prmjIq isMG (pu`qr sivMdr isMG, vwsI m`lHIAW, AMimRqsr) nUM iek nklI mukwbly ivc ShId kr id`qw[

2006: ismrnjIq isMG mwn qy aus dy swQIAW ny jlMDr ivc byAMq dy bu`q ’qy idlwvr isMG dI &oto vwly postr ltkwey
18 meI 206 dy idn ismrnjIq isMG mwn qy aus dy swQIAW ny jlMDr ivc swbkw cI& minstr byAMq (ijs ny ky.pI. ig`l dI AgvweI hyT puls koloN hzwrW is`KW dw kql krvwieAw sI) dy bu`q dy gly ivc byAMq nUM kql krn vwly iemswnI bMb idlwvr isMG dI &oto vwly postr ltkwey; bwdl ny aus nUM dyS DRoh dIAW d&wvW lw ky jylH su`t id`qw (ies dw mqlb ieh vI hY ik bwdl vwsqy hzwrW is`KW dw kwql byAMq dyS dw mhwn hIro hY)[ mgroN Adwlq ny mwn nUM brI kr id`qw[

hrijMdr isMG idlgIr