Bir Singh Naurangabadi

bIr isMG nOrMgwbwdI

bIr isMG (15.7.1768 – 7.5.1844), puqr syvw isMG dw jnm ipMf g`go bUhw (izlHw qrnqwrn) ivc hoieAw sI[ jvwn ho ky auh mhwrwjw rxjIq isMG dI &Oj ivc BrqI ho igAw sI[ bIr isMG dI Bwg isMG kurI vwsI Aqy swihb isMG bydI nwl sMgq rhI sI[ &Oj dI nOkrI C`fx mgroN nOrMgwbwd ipMf dw dsONDw isMG nW dw iek is`K aus nUM Awpxy ipMf lY igAw sI[ ie`Qy bIr isMG ny iek fyrw kwiem kIqw sI ijs nwl sYNkVy qy iPr hzwrW lok juV gey sn[

15 sqMbr 1843 dy idn sMDWvwlIAW v`loN mhwrwjw Syr isMG dy kæql mgroN AjIq isMG Aqy lihxw isMG qW is`K &Oj v`loN mwry jw cuky sn, pr AjIq isMG bc ky inkl igAw sI Aqy auh bIr isMG dy fyry ivc Aw igAw sI[ bIr isMG ny aus nUM Awpxy kol pnwh dy id`qI sI[ ies dOrwn hIrw isMh fogrw ny &Oj Byj ky bIr isMG qoN mMg kIqI ik auh AjIq isMG nUM aus dy hvwly kr dyvy[ jd bIr isMG ny nWh kIqI qW fogrw &Oj ny fyry ’qy golwbwrI SurU kr id`qI sI, ijs nwl bIr isMG dw s`jw gofw cUr ho igAw qy bwkI srIr vI golIAW nwl ClxI ho igAw sI Aqy ies nwl aus dI mOq vI ho geI sI[ ies hmly ivc Aqr isMG sMDwvwlIAw, kMvr kSmIrw isMG (pu`qr mhwrwjw rxjIq isMG), dIvwn ivswKw isMG Aqy 1500 dy krIb hor is`K mwry gey sn[ies dy nwl hI hIrw isMh dI &Oj ny swrw fyrw vI lut ilAw sI[

bIr isMG dy imRqk srIr nUM iek plMG) nwl bMnH ky dirAw burd kIqw igAw sI[ pr, mu`TIAW vwlw ipMf kol auh plMG ruk igAw sI[ ies ’qy gMfw isMG rwmgVHIAw ny aus plMG nUM bwhr k`F ky bIr isMG sskwr kr id`qw sI Aqy rwK iljw ky nOrMgwbwd ivc aus dI smwD bxw id`qI sI. hor vyKo: nOrMgwbwd.

bIr isMG dw iek klipq icqR