Sikh Dharam Da Ki Banega

is`K Drm dw kI bxygw?

A`j is`K pMQ AwpxI qvwrI^ dy Swied sB qoN AOKy vyilAW ivcoN lMG irhw hY[ kysW-dwVHI dI byAdbI qy hor iksm dw piqqpuxw, &ls&y Aqy jIvn-jWc dI jgh krm-kWf dw bol bwlw, swDW qy hor bihrUpIey toilAW qy fyrydwrW dw pRcwr qy prswr, kOmI ie^lwk ivc inGwr,; bhwdrI qy juJwrUpuxw dI QW buzidlI, byZYrqI jW dihSqgrdI, is`K kuVIAW dy ZYr-is`KW nwl ivAwhW dw hVH, niSAW nwl jvwnI dI qbwhI vZYrw dy mwhOl ny kOm vwsqy hMgwmI hwlq dw mukwm lY AWdw hY[ Dwrimk AwgU inrws hn; ivdvwn aulJx ivc hn; nOjvwn byidly hn; pMQk soc vwly isrkrdw S^s audws hn[ hr pwsy byXkInI, audwsI qy inrwsw dw mwhOl hY[ bhuqy lok vwihgurU v`loN iksy moAjzy (miracle) dI Aws qoN isvw hor koeI ielwj nhIN socdy[

1947 qoN pihlW dwVHI-kysW dI byAdbI krn vwilAW dI &IsdI insbq l`KW ivc iek sI[ 1978 qk ieh igxqI 30 &I sdI qoN vD nhIN sI jo inrMkwrIAW v`loN 13 is`KW dy kql mgroN iPr Gtx lg peI sI qy 1984 qk isr& 20 &I sdI rih geI sI[ iPr is`KW dy kqlyAwm dw dOr AwieAw jo 1995 qk c`ilAw[ 1997 ivc pMjwb ivc AkwlI dl dI srkwr Aw jwx nwl Aws sI ik piqqW dI igxqI 20% qoN Gt ky 10% rih jwvygI[ pr hoieAw iblkul ault; ieh igxqI (&IsdI insbq) 70 qoN 75% ho geI[ swnUM ies dw kwrn l`Bxw pvygw[

2000 sMn qk 10-12 swl qoN Coty b`cy „inkI dsqwr‟ (ptkw) bMNnHdy sn, pr v`fy dsqwr isr& hI sjWdy sn[ 18 swl qoN v`fI aumr dy is`KW ivc „ptky‟ dw nW-inSwn vI nhIN sI[ A`j v`fI-v`fI dwVHI vwilAW ivcoN vI 10-15 &I sdI „ptkw‟ bMnHdy hn[ dsqwr qwj dI inSwnI hY, pr A`j is`K Awpxw qwj C`f ky A`Dw mItr kpVy dy tukVy nwl kys bMnHx lg pey hn[ ies qoN vI vD Srmnwk g`l ieh hY ik A`j swbq sUrq kysW vwly nOjvwnW dw cOQw ih`sw qy A`D-KVH aumr dy is`KW dw ds kU &I sdI ih`sw ptkw bMnH ky aus auqy topI r`Kx lg pey hn[ Swied auh is`K nhIN idsxw cwhuMdy[ ieh doglwpx hY, byeImwnI hY ik buzidlI? Ieh socxw pvygw[

piqqpuxy dI ieh bImwrI bIbIAW ivc vI bhuq izAwdw &Yl rhI hY[ aunHW dw bhuqw ih`sw A`KW dy Brv`ty muMndw hY[ hux qW A`DIAW qoN vD bIbIAW ny qW Awpxy vwlW nUM vI bOb-k`t jW ponI-tyl kr ilAw hY[ hYrwnI qW ies g`l dI hY ik AkwlI dlW qy hor is`K jQybMdIAW dy AwgUAW dy prvwr piqqpuxy ivc bwkIAW qoN ikqy izAwdw vDyry gunhgwr hn[

1960 qk msqUAwxw, klyrW, iBMfr klW, gMgwngr qy iek do hor QwvW ‟qy is`K Drm dw prcwr krn vwly bwby (hux swDU sMq) fyrw bxw ky bYTy hoey sn[ BwvyN auh m`Qw vI itkwauNdy sn qy haUmY dw cskw vI pUrw krdy sn, pr iPr vI auh is`K Drm dw kuJ-kU prcwr vI krdy sn[ aunHW dw ie^lwk vI aucw sI[ A`j pMjwb dy bwrHW hzwr ipMfW ivc 20 pihly drjy dy, do sO qoN vD dUjy drjy dy qy pMj hzwr qoN vD qIjy drjy dy swD hn[ ienHW fyirAW ‟qy jwx vwilAW ivcoN bhuqy is`K hn pr auQy mirAwdw ibprn krm-kWf dI cldI hY, kuVIAW dI ie`zq lu`tI jWdI hY, cVHwvy dI rkm nUM niSAW, ivBcwr qy hor A`XwSI vwsqy vriqAw jWdw hY[ huxy ijhy srsw fyry vwly swD (gurmIq rwm rhIm) v`loN kIqI geI krqUq quhwfy swhmxy hY[ ienHW fyirAW vwilAW kol hzwrW eykV zmInW hn, kroVW rupY dy cVHwvy hn; pulIs qy mw&IAw ivc ienHW dy sY`l hn[ mUrK lok iPr vI AwpxI dOlq, zmInW qy jvwn DIAW ienHW dy hvwly kr AwauNdy hn[

1997 qoN pihlW is`K kuVIAW „is`K‟ AKvwaux ivc Swn smJdIAW sn[ aunHW nUM AwpxI hsqI (identity) dw pqw sI[ ivgVI hoeI jW mwipAW dI AxgihlI dw iSkwr koeI-koeI is`K kuVI iksy ZYr-is`K nwl GroN bwZI ho ky ivAwh zrUr kr lYNdI sI pr mwpy aus nUM PwrKqI dy dyNdy sn[ pr ipCly ds swlW ivc hwlwq ieho ijhy ho gey hn ik pMjwb ivc 10%, pMjwboN bwhr 5% qy ivdySW ivc 30% is`K kuVIAW muslmwxW, ihMdUAW, eIsweIAW (qy hbSIAW qk) nwl vI ivAwh krvw rhIAW hn qy auh vI Aksr mwipAW dI mnzUrI nwl qy byZYrq mwpy ienHW ivAwhW ‟qy ^uS huMdy nzr Aw jWdy hn[

is`KW ivc, Kws kr ky nOjvwnW ivc, niSAW dw bhuq prswr ho cukw hY[ nOjvwn muMfy hI nhIN blik kuVIAW vI Srwb, nSy dIAW golIAW, crs, Bu`kI qy hor nSIlIAW cIzW dI byhd vrqoN kr rhIAW hn[ ies nwl aunHW nUM is`Qlqw, nIm-pwZlpx qy hor AlwmqW (qy mrdW ivc nwmrdI vI) Gyr rhIAW hn[ ies dy nwl hI aunHW ivc ijsmwnI kMm krn qy idmwZI qwkq vI ^qm ho rhI hY[ niSAW dI loV pUrI krn vwsqy, pYsy bxwaux vwsqy, nOjvwnW ivc corI, fwky kql qy vysvwgmnI ivc vI vwDw ho irhw hY[

tI.vI. ryfIE, klcrl pRogrwmW, ifsko-fWs pwrtIAW dy nwl nMgyj qy znwh (ivBcwr) ivc vI vwDw ho irhw hY[ auh is`K, ijs nUM au~cy ie^lwk, aucIAW kdrW-kImqW, hXw, sMg, n&wsq, DI-BYx dI ie`zq dw klcr jwixAw jWdw sI, A`j auh bySrmI dI h`d qk kMjrpuxy vl vD irhw hY[ ies dy nwl hI kuVIAW dw pihrwvw vI &YSn-grl qy vysvw vwlw bxdw jw irhw hY[ bhuq swrIAW kuVIAW dw pihrwvw vyK ky Srm AwauNdI hY[ keIAW dy kpVy qW XUrp dIAW vysvwvW qoN vI vDyry nMgyj-vDwaU qy kwm-BVkwaU huMdy hn[ ieh sB kuJ Sihvq, kwm-aukswaU mwhOl, Agvw, ryp, bdie^lwkI qy jurmW ivc vwDw kr irhw hY[ pqw nhIN ikho-ijhy byZYrq mwpy hn jo ieho ijhy kpVy ^rIdx vwsqy pYsy qy/jW iejwzq dyNdy hn qy iPr ieho ijhy kpiVAW vwlIAW DIAW nwl pbilk ivc GuMmdy hn[[

is`K nOjvwn jo bhwdrI qy juJwrUpx dw icMnH sI, jo ie^lwkI kdrW-kImqW dw muj`smw sI, jo ie`zqW dw rwKw sI; auh Aj buzidl, mujirm, byZYrq, bdie^lwk, npuMsk bxdw jw irhw hY[ ieh inGwr idn-b-idn hyTly invwx v`l if`g irhw hY[ jy s`c AwKW qW swfw kOmI ie^lwk n&I ivc Aw cukw hY[ AsIN is`KI srUp C`f ky piqq ho rhy hW qy is`KI rihq C`f ky pwp dI dunIAW dy vwsI bx rhy hW[ JUT, byeImwnI, DoKw, Aihsn-&rwmoSI, pwp, jurm swfI jIvn-jWc bxdy jw rhy hn[ AsIN bySk ^ud nUM is`K khI jweIey pr swfw jIvn is`KI dy iblkul ault hY[

is`KI jIvn iv`coN gurmiq KMB lw ky auf geI hY[ AsIN isr& krm-kWf dy is`K bx gey hW[ swfw Drm ibprn vWg idKwvy dI pUjw-pwT bx igAw hY[ AsI dMBI qy ^wils pwKMfI bx gey hW[ AsIN gurmiq Bu`l cuky hW, AsIN gurbwxI qoN dUr ho cuky hW[ swfw gurbwxI rsmI pwT qy rsmI kIrqn bx cukI hY[ swfw pwT mihz kwZzI kwrvweI bx cukw hY[ AsIN is`K qoN vYSno, vydWqI, snwqnI, rwDwsuAwmI, inrMkwrI bx rhy hW[

A`j A`Dy qoN vD, Swied 75-80% is`K mMdrW, hvnW, gxyS, lCmI, ivSvkrmw, gu`gw, mVHIAW, jTyirAW nUM m`Qw tykx lg pey hn[ kuJ is`K Sin`cr, mMgl, sMgrWd, pUrnmwSI, m`isAw mnwaux lg pey hn (hux qW SRomxI kmytI ny puryvwl dw kYlMfr mMn ky sMgrWd, pUrnmwSI, m`isAw nUM mnwaux dw Akwl q^q qoN hukmnwmw vI jwrI kr id`qw hY)[ Aijhw kr ky AsIN gurU swihb dI isiKAw nUM QoVHw-QoVHw kr ky C`fI jw rhy hW[

gurduAwry sMgmrmr dy p`Qr, sony dy guMbd, vDIAw glIcy, l`KW kroVW dI fYkorySn dI numwieS bx cuky hn[ AKMf pwT, rsmI kIrqn, mihMgy rwgI, ibprn dy imQhws dI kQw krn vwly BwVy dy prcwrk kOm nUM jmHW-p`KI dyx dyx dI bjwie nWh-p`KI dyx dy rhy hn[

Aj gurduAwirAW ivc isr& bzurg hI nzr AwauNdy hn[ gurduAwirAW (dIAW kmytIAW) kol nOjvwnW vwsqy Swied kuJ vI nhIN[

swfw imSnrI prcwr vI sdIAW purwxw hY jo iksy dy idl-rUh ivc nhIN auqrdw[ AsIN smyN dy hwxI ielYktrOink qy mltI mIfIAw nUM vrqxw qW kI, aus bwry kuJ jwxdy vI nhIN[ AsIN 30-40 swl purwxIAW ikqwbW vycx nUM hI imSnrI prcwr smJI jw rhy hW[ swfy imSnrIAW dw Awpxw jIvn qy ie^lwk vI ivcwrn dy kwibl hY[ bhuqy imSnrI qy pujwrI qW ibprn pWifAW vWg rozI-rotI kwrn “Dwrimk DMdw” hI kr rhy hn[ is`K Drm dy mu^wil&W (^ws kr ky Awr.AYs.AYs.) v`loN is`K Drm dy i^lw& fUMGIAW swizSW Aqy kwrvweIAW kOm vwsqy ^qry dI GMtI hn[ Awr.AYs.AYs. lw`bI srkwr ivc bYT ky vI Aqy   bwhr vI kroVW ArbW rupY ^rc ky is`K pMQ nUM nwsqo-nwbUd krn ivc pUrI qrHW srgrm hY[ ieM\ hI eIsweI imSnrI mklwauf, aus dy swQI hrjoq Ebrwey qy ipSOrw isMh (knyfw), guirMdr mwn qy AweI.jy.isMG (AmrIkw), laU &YNc vZYrw is`K Drm dy i^lw& ikqwbW qy hor iltrycr Aqy Koj dy nW ‟qy is`K Drm, gurU swihbwn Aqy gurbwxI ‟qy hmly kr rhy hn[ ies p`CmI qy eIsweI swzSI toly dI ihmwieq keI ivkwaU is`K pRo&Ysr qy lyKk vI kr rhy hn[ A&sos dw mukwm ieh hY ik bhuqy is`K ivdvwn ies msly bwry Axjwx hn, Avysly hn, cu`p hn jW

buzidlI qy byZYrqI dw iezhwr kr rhy hn[ ieM\ hI kuJ lyKk ivkwaU vI hn jo is`K Drm dy i^lw& ilKx vwsqy kImq puAwaux leI hrdm iqAwr hn[

kOm dy l`KW nOjvwn byrozgwr hn[ bhuqy ivdySW nUM B`j rhy hn qy ies koiSS ivc auh piqq qW huMdy hI hn qy bhuq swry AwpxIAW jwnW vI guAw rhy hn[ pMjwb ivc prvwsI mzdUr hr pwsy kwbz ho rhy hn[ bhuq swry prvwsI mzdUr kql qy hor jurmW dw jwl hI nhIN PYlw rhy blik pMjwbxW nwl ZYr-ie^lwkI sbMD bxw ky prvwsI vwirs vI pYdw kr rhy hn[

ieh swrw kuJ d`sx l`igAW mYnUM cMgw nhIN lg irhw, pr mYQoN s`c boly ibnW irhw vI nhIN jWdw[ mYN quhwfw gu`sw qW brdwSq kr lvWgw, pr mYN qvwrI^ dw kihr sihx nhIN kr skWgw[ myrIAW g`lW ivcoN quhwnUM kwlI-bolI, hnyrI, frwauxI qsvIr nzr AweI hovygI[ ^Yr hY ies s`c!

pr, is`K cVHdI klw dw SYdweI hY, qy cVHdI klw dw pihlw kdm buD ibbyk, ivcwr qy audm hY[ mYN mihsUs krdw hW ik kOm nUM bcwaux vwsqy lMmI j`dijihd dI loV hY qy ies vwsqy v`fy-v`fy poRwjYkt SurU krny pYxgy[ ies vwsqy mYN kuJ mu`Fly suJwA pyS krny cwhvWgw (pr ieh swrw kuJ qy Aw^rI h`l nhIN hY):

  1. is`KW kol ielYktrOink mIfIAw hoxw bVw zrUrI hY pr ies dw drjw iek Dwrimk cYnl vwlw nhIN hoxw cwhIdw[ ieh Aijhw cYnl hovy ijs nUM nOjvwn Awp vyKxw psMd krn[ ies ivc swieMs, nvIAW KojW qy kwFW, KyfW, mnorMjn, kYrIAr bwry do-iqhweI smW id`qw jvy qy iek iqhweI ivc is`K qvwrI^, &ls&w Aqy klcr sbMDI pRogrwm hox[ ienHW Dwrimk pRogrwmW qoN vI ieh hrigz nw jwpy ik ieh prcwr vwsqy iqAwr kIqy gey hn[ ienHW ivc isr& Ais`DI isiKAw hoxI cwhIdI hY[(ies mksd vwsqy iksy prweIvyt cYnl koloN ikrwey/lIz qy prweIm tweIm vI ilAw jw skdw hY)[
  1. Kwlsw skUlW dy Awm islybsW ivc is`K qvwrI^ qy &ls&w nUM Ais`Dy qOr qy ieM\ pVHwieAw jwxw cwhIdw hY ik b`icAW nUM ieh Aihsws nw hovy ik auh Drm bwry pVH rhy hn[ ies vkq SRomxI kmytI kol 40, cI& Kwlsw dIvwn kol 50 qy id`lI gurduAwrw kmytI kol 30 qy hor gurduAwirAW qy is`K AdwirAW kol 5000 dy krIb skUl hn jo is`KI dI nrsrI bx skdy hn[ pr Aj ieh Dwrimk Adwry koeI Dwrimk rol Adw nhIN kr rhy[

Kwlsw skUlW ivc Ajoky vD rhy swDW qy fyrwvwd dy i^lw& suc`jI jwxkwrI dyx dy vI aucycy auprwly kIqy jwxy cwhIdy hn[

  1. is`K Drm dI mukMml jwxkwrI dyx vwlw iek aucy drjy dw vYb-sweIt hox cwhIdw hY[ ies ivc bwkI sm`grI dy nwl-nwl svwl-jvwb kwlm nUM vDyry AihmIAq dyx dI loV hY[ ies vYb-sweIt nUM hr roz Apfyt kIqw jwvy qy ies vwsqy is`K ivdvwnW dw iek slwhkwr pYnl hovy[
  1. is`KW dI iek Dwrimk slwhkwr kmytI hovy ijs ivc hr sMjIdw ivdvwn Swiml hovy[ ienHW ivcoN 10-15 ivdvwnW dI iek sb kmytI bxweI jwvy[ v`fI kmytI swl ivc do vwr qy sb kmytI dI miitMg hr mhIny hovy[
  1. dunIAW Br dy is`KW dI iek “vrlf is`K pwrlImYNt” bxweI jwvy ijs ivc hr mulk ivcoN 5 hzwr ip`Cy iek, iek l`K is`K AwbwdI vwly mulk coN 5 qy FweI l`K qoN vD is`K AwbwdI vwly mulk ivcoN 10 nuMmwieMdy ley jwx[ ieM\ hI pMjwb ivcoN 100, hirAwxw coN 15, id`lI coN 10 qy ieM\ hI dUjy sUibAW ivcoN vI nuMmwieMdy ley jwx[ (nuMmwieMidAW dI ieh igxqI iek suJwA hY ies bwry koeI hor &wrmUlw vI soicAw jw skdw hY)[ ieh pwrlImYNt kOmWqrI p`Dr qy pMQ dy Dwrimk msilAW qy hor is`K h`kW bwry ivcwrW kirAw kry qy dunIAW Br dy is`KW dy Dwrimk msly h`l krn ivc rol Adw kirAw kry[ ies pwrlImYNt dIAW mIitMgW swl ivc cwr vwr hox Aqy ies vwsqy vIfIE kwn&rMisMg qy eI-myl dI shUlq vrqI jwvy qW jo dUr-dUrwifEN Awaux dI muSikl dw mslw nw rhy[
  1. hr Kwlsw skUl dy b`icAW dy swl ivc Gto-Gt do Dwrimk kYNp lweuy jwx ijnHW ivc AwgUAW qy grMQIAW dI bjwie vK-v`K KyqrW dy mwihr lYkcr kirAw krn[ ienHW kYNpW ivc cMgI kwrguzwrI idKwaux vwilAW b`icAW nUM cMgy eInwm dy ky nwl joiVAw jwvy[
  1. bIbIAW vwsqy Kws fwierYktoryt kwiem kIqw jwvy qW jo auh Awaux vwlI pIVHI ivc is`KI jIvn-jwc dIAW ^UBIAW Br skx[ ies bwry q&sIl nwl prwjYkt iqAwr krn dI loV hY[ ies vwsqy iek v`KrI iv`mn knvYnSn dI loV hY[
  1. mltI mIfIAw rwhIN is`KI dw prcwr krn vwsqy aucy drjy dIAW sI.fI., fI.vI.fIz Aqy i&lmW bxweIAW jwx[ ienHW ivcoN bhuqIAW i&lmW auh hox jo nW qoN jW ivSw-vsqU v`loN is`DIAW Dwrimk nzr nw Awaux[
  1. mukMMml qy shI is`K qvwrI^, is`K ShIdW dw AYnsweIklopIfIAw, is`K &ls&w qy jIvn jwc bwry ikqwbW qy trYkt Cpvw ky lokW ivc phuMcwey jwx[ ho sky qW ies dIAW sI.fIz vI iqAwr kIqIAW jwx[
  1. is`K qvwrI^ qy &ls&y dy muqwlIey Aqy Koj vwsqy iek auc-p`DrI rIsrc ieMstIicaUt qy rY&rYNs lwiebryrI kwiem kIqI jwvy Aqy Gto-Gt 10 rIsrc skwlrW nUM is`K ieiqhws dI Koj vwsqy &YloiSp idqIAW jwx[ jy ieh nw kIqw igAw qW iek dhwky mgroN is`K qvwrI^ qy &ls&y dw koeI vI KojI bwkI nhIN rhygw[
  1. is`K kOm dw iek “iQMk tYNk” AwrgynweIz kIqw jwvy[ ies hyT is`K st`fIz, ieMjnIAirMg, AwrkItYkt, mYfIkl, kMipaUitMg, mIfIAw, ieMfstrI, vpwr vZYrw dy mwihrW dy rijstr bxwey jwx qy ienHW mwihrW dy rYgUlr iek`T bulw ky aunHW qoN prwjYkt bxvwey jwx[
  1. ieM\ hI v`K v`K jQybMdIAW qy jmwqW dI iek „is`K ibrwdrI‟ (kwmnvYlQ) vI kwiem kIqI jwvy ijhVI hr Aihm is`K msly bwry ivcwrW kry[ ieh ivcwrW ies „kwmnvYlQ‟ dw hr iek mYNbr AwpxI jmwq qk lY ky jwvy[ pr, Srq ieh hY ik ies „kwmnvYlQ‟ dy mYNbrW dy nW Aqy kwrvweI ^u&IAw r`KI jwvy[

not: ieh swrw kuJ Aw^rI nhIN qy sB kuJ nhIN hY Aqy nw hI ieh iksy kwmXwbI dI &Ul prU& gwrMtI hY[ pr kOm vwsqy ieh iek cMgI SurUAwq zrUr ho skdI hY[

(fw. hrijMdr isMG idlgIr)