TheSikhs.org


Lawrence, Sir John & Henry Montgomery Lawrence


 lw`rYNs, sr jw`hn Aqy lw`rYNs, hYnrI mWtgumrI

 

lw`rYNs, sr jw`hn

hYnrI sr jw`hn (4.3.1811-26.6.1879), pu`qr lY&tInYNt krnl AlYZzYNdr lwrMs (sMn 1764-1835) dw jnm ircmMf (XwrkSwier, ieMglYNf) ivc hoieAw sI[ ieh hYnrI mONtgumrI lw`rYNs dw Cotw Brw sI[ sMn 1830 ivc ies ny isvl srivisz ivc dw^lw ilAw sI Aqy ies nUM klk`qw (hux kolkwqw) ivc qeInwq kIqw igAw sI[ mgroN ies nUM id`lI ivc mijstRyt lw id`qw igAw sI[ pihlI mwrc 1846 dy idn ies nUM lwhOr drbwr koloN sMn 1845-46 dI lVweI mgroN Kohy bsq-doAwb dy ielwky dw kimSnr lwieAw igAw sI[ 29 mwrc 1849 dy idn lwrf flhOzI ny pMjwb nUM AMgRyzI rwj ivc imlwaux dw AYlwn kIqw qW aus ny ies lwhOr irAwsq dy pRbMD vwsqy  ‘borf Aw& AYfminstRySn’ Qwp id`qw sI ijs ivc ies nUM mYNbr ilAw igAw sI[ ies dw v`fw Brw ies borf dw cyArmYn sI[sMn 1853 ivc ies dy Brw ny nOkrI C`f id`qI qW ies nUM ibRitS pMjwb dw kimSnr lwieAw igAw sI[ is`K &Oj nUM qoVn dI izMmydwrI ies nUM hI sONpI geI sI[ ies ny 90 hzwr is`K &OjIAW nUM GrW nUM tor id`qw sI[ 25 &rvrI 1859 dy idn auh nOkrI qoN rItwier hoieAw sI Aqy ieMglYNf muV igAw sI[ sMn 1864 ivc aus nUM ibRitS ieMfIAw dw gvrnr jnrl lwieAw igAw sI; aus ny ies Ahudy ’qy sMn 1869 qIk syvw inBweI sI[ aus dI mOq lMfn ivc hoeI sI[ aus dI kbr vYstminstr AYby ivc bxI hoeI hY[ AMiMmRqsr Aqy lwhOr ivc aus dy nW ’qy sVkW bxIAW hoeIAW hn.

 

 

lw`rYNs, hYnrI mWtgumrI

sr hYnrI mWtgumrI lw`rMs (28.6.1806– 4.7.1857), pu`qr lY&tInYNt krnl AlYZzYNdr lwrMs (sMn 1764-1835) dw jnm sIlon (sRIlMkw) ivc hoieAw sI[ auh sMn 1823 ivc bMgwl qop^wny ivc BrqI hoieAw sI[ 14 jnvrI 1839 dy idn ies nUM ibRitS polItIkl eyjMt lwieAw igAw sI[ ies ny sr jwrj klwrk dy nwieb vjoN syvw inBweI sI[ pihlW ieh &Irozpur ivc qeInwq sI, mgroN ies nUM pySwvr, jlwlbwd (A&Zwinsqwn) Aqy hor keI jgh syvw sONpI geI sI[ ies ny inzwm ivc bhuq vDIAw rol Adw kIqw sI[ sMn 1843 ivc kYQl dw rwjw BweI audY isMG cVHweI kr igAw[ aus dw koeI b`cw nw hox kr ky ies nUM au~QoN dw AYfminstRytr lwieAw igAw sI[ pihlI dsMbr 1843 dy idn ies nUMM nYpwl ivc brqwnvI srkwr dw eyjMt lwieAw igAw sI[ sMn 1845 ivc lwhOr drbwr nwl lVweI dOrwn ies nuM pMjwb bulwieAw igAw sI[ ies ny swrIAW lVweIAW ivc ih`sw ilAw sI[  sMn 1846 ivc iek lVweI ivc myjr brwf&u`t dI mOq mgroN ies nUM lwhOr ivc gvrnr jnrl dw eyjMt lwieAw igAw sI[ sMn 1847 ivc ies dy hukmW hyT rwxI ijMdW Aqy imSrw lwl isMh (pRDwn mMqrI) nUM pMjwb ivcoN k`F ky ihMdosqwn ivc Byj id`qw igAw sI[ pihlI &rvrI 1849 dy idn ies nUM lwhOr ivc ibRitS rYzIfYNt dw Ahudw id`qw igAw sI[ 29 mwrc 1849 dy idn jdoN lwrf flhOzI ny pMjwb nUM AMgRyzI rwj ivc imlwaux dw hukm jwrI kIqw qW ies ny ivroDqw ijqweI sI[ ies dy bwvjUd ies nUM lwhOr sUby dy ‘borf Aw& AYfminstRySn’ dw cyArmYn QwipAw igAw sI[ ies dy sbMD lwrf flhOzI nwl jdoN bhuq cMgy nw rhy qW sMn 1853 ivc ies ny nOkrI C`f id`qI sI[ ies mgroN ies nUM rwijsQwn ivc qeInwq kIqw igAw sI[ 14 mwrc 1857 dy idn ies nUM AauD dw cI& kimSnr lwieAw igAw sI[ sMn 1857 dy Zdr vyly ieh lKnaU dw ieMcwrj sI[ au~Qy ies kol 8 hzwr dI &Oj sI Aqy dUjy pwsy Zdr krn vwilAW dI igxqI 30 hzwr sI[ ies lVweI ivc 2500 AMgRyz mwry gey sn, ZdrIAW ivcoN vI hzwrW dI igxqI ivc lok mwry sn[ iesy lVweI dOrwn 2 julweI 1857 dy idn ieh burI qrHw z^mI ho igAw sI; do idn mgroN ies dI mOq ho geI sI.