TheSikhs.org


Sahva (Suheva)


ਸਾਹਵਾ (ਸੁਹੇਵਾ)

ਰਾਜਿਸਥਾਨ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਚੁਰੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਤਾਰਾਨਗਰ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿਚ ਇਕ ਨਗਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਗ਼ਲਤੀ ਨਾਲ ਸੁਹੇਵਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਸਾ ਤੋਂ 93 ਤੇ ਚੁਰੂ ਤੋਂ 73, ਨੌਹਰ ਤੋਂ 37 ਤੇ ਭਾਦਰਾ ਤੋਂ 40 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਔਰੰਗਾਬਾਦ ਦੇ ਸਖ਼ਰ ਦੌਰਾਨ, ਸਰਸਾ ਤੇ ਨੋਹਰ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ (ਬਰਸਤਾ ਸੂਰਪੁਰ), ਨਵੰਬਰ 1706 ਵਿਚ ਇੱਥੇ ਰੁਕੇ ਸਨ। ਇੱਥੇ ਇਕ ਪੁਰਾਣਾ ਜੰਡ ਦਾ ਦਰਖ਼ਤ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਵਿਚ ਇਕ ਪਿੱਪਲ ਦਾ ਦਰਖ਼ਤ ਉੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ „ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ‟ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਜਦ ਪਿੱਪਲ ਦਾ ਦਰਖ਼ਤ ਜੰਡ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢਕ ਲਵੇਗਾ ਤਾਂ ਖਾਲਸਾ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਕ ਹੋਰ ਸਾਖੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਜਦ ਪਿੱਪਲ ਜੰਡ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢਕ ਲਵੇਗਾ ਤਦ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਆਵੇਗਾ। ਇਕ ਹੋਰ ਸਾਖੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਜਦ ਪਿੱਪਲ ਜੰਡ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢਕ ਲਵੇਗਾ ਤਦ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਕਾਲ (ਭੁੱਖ-ਨੰਗ) ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਵਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਮਗਰੋਂ ਘੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਹੁਣ ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਪਿੱਪਲ ਦਾ ਦਰਖ਼ਤ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਯਾਦਗਾਰ ਮੰਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। 1873 ਵਿਚ ਇਸ ਥਾਂ ‟ਤੇ ਇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਆ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲਗ ਪਿਆ ਤੇ 1882 ਵਿਚ ਇੱਥੇ ਇਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ (ਇਸ ਮੌਕੇ ‟ਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਲੰਗਰ ਵਾਸਤੇ 150 ਮਣ ਕਣਕ ਸਾਲਾਨਾ ਦੀ ਗਰਾਂਟ ਦਿੱਤੀ ਸੀ)। 1966 ਵਿਚ ਮੌਜੂਦਾ ਵੱਡੀ ਇਮਾਰਤ ਉਸਾਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।

ਹੁਣ ਸਾਹਵਾ ਤੋਂ 7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ “ਨਾਨਕ ਟਿਲਾ” ਦੇ ਨਾਂ „ਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ:

(ਡਾ. ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਿਲਗੀਰ)